Przedawnienie podatkowe – zmiany, które mogą Cię nieco kosztować! Czy nowe regulacje to pułapka na podatnika?

Autor: Łukasz Piechocki

Ekspert podatkowy, audytor, doradca gospodarczy, były urzędnik KAS, gdzie pełnił kluczową rolę w obszarze kontroli podatkowej w jednym z większych urzędów skarbowych na terenie Wielkopolski.

Nowelizacja Ordynacji podatkowej, wynikająca z projektu ustawy z dnia 4 sierpnia 2025 r., wprowadza fundamentalne zmiany w zakresie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych, a niektóre projektowane mechanizmy wydłużania terminu budzą wyjątkowo dużo kontrowersji.

Mimo że celem projektu jest „poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi" oraz „zwiększenie efektywności działania organów podatkowych", propozycja dotycząca korekt deklaracji wywołała ostrą krytykę, a teza resortu o przeciwdziałaniu nadużyciom jest, zdaniem niektórych ekspertów, „trochę tezą naciąganą”.

Kluczowa kontrowersja: automatyczne wydłużenie terminu (art. 70f O.p.)

Projektowany art. 70f § 1 Ordynacji podatkowej zakłada wydłużenie standardowego, pięcioletniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego o dodatkowe 12 miesięcy, jeśli podatnik skoryguje deklarację w okresie krótszym niż rok (12 miesięcy) przed upływem tego terminu. Oznacza to, że faktyczny okres przedawnienia może wynieść 6 lat!

Ten obligatoryjny mechanizm ma zastosowanie do korekt, które:

1. zmniejszają wysokość podatku,
2. wykazują lub zwiększają zwrot podatku, podatek naliczony lub nadwyżkę do odliczenia,
3. wykazują lub zwiększają wysokość straty.

Uzasadnienie resortu dla tej regulacji jest jasne: ma ona przeciwdziałać nadużyciom, kiedy podatnicy dokonują korekty deklaracji „na ostatnią chwilę”. Wprowadzenie tej zasady ma zagwarantować organowi podatkowemu minimalny termin (12 miesięcy) na skuteczną weryfikację rozliczenia i wydanie decyzji wymiarowej w pierwszej instancji, jeśli prawidłowość korekty zostanie zakwestionowana. Ponadto ma to ograniczyć nierówność wobec podatników, którzy składają prawidłowe deklaracje w terminach ustawowych, w porównaniu do tych, którzy dokonują korekt prowadzących do ulg tuż przed upływem przedawnienia.

Krytycy pytają jednak, czy nie jest to nadmierna dolegliwość dla podatników korzystających ze swojego prawa do samonaliczenia podatku i korygowania rozliczeń. Co więcej, art. 70f § 2 przewiduje, że zasada ta ma zastosowanie również do każdego kolejnego skorygowania deklaracji po wydłużeniu terminu zgodnie z § 1, co może prowadzić do dalszego przedłużania okresu niepewności prawnej.

Inne rewolucyjne zmiany w przedawnieniu

W kontekście ogólnych przepisów o przedawnieniu, projekt przewiduje inne, równie istotne zmiany, które mogą radykalnie zmienić dotychczasową praktykę:

Reasumując, wprowadzenie art. 70f O.p. jest krokiem, który ma zwiększyć skuteczność aparatu skarbowego w walce z agresywnym planowaniem podatkowym, zrównując polskie regulacje z rozwiązaniami obecnymi w innych państwach członkowskich UE, takich jak Czechy czy Estonia. Jednakże automatyczne wydłużenie terminu przedawnienia w odpowiedzi na każdą spóźnioną korektę deklaracji rodzi obawy o zachowanie zasady proporcjonalności i pewności prawa, szczególnie w świetle eliminacji kontrowersyjnego zawieszenia z tytułu postępowania karnoskarbowego.

Czy art. 70f to konieczna ochrona budżetu, czy zbyt daleko idące ograniczenie praw podatników do swobodnego korygowania rozliczeń? Czas pokaże, jak „skarbówka” będzie wykorzystywać nowe instrumenty.

Zapowiedź Konferencji Księgowych 2025 – bądź gotowy na zmiany!

Zbliża się jedna z najważniejszych konferencji dla księgowych, biur rachunkowych i doradców podatkowych! Siódma edycja Konferencji Księgowych to intensywne spotkanie pełne praktycznych rozwiązań i wskazówek, które pomogą przygotować się na zmieniające się przepisy podatkowe i wprowadzenie KSeF.

Zarezerwuj miejsce już teraz!